در حالت کلی و به صورت میانگین، میزان میلگرد مورد نیاز ساختمان در هر یک‌مترمربع، ۶۰ تا ۶۷ کیلوگرم در نظر گرفته خواهد شد اما به جهت محاسبۀ دقیق‌تر این مقادیر، نیاز مبرمی به داشتن مقدار میلگردهای محاسبه شده برای فونداسیون، سقف‌ها و ستون‌ها(اسکلت) می‌باشد.
محاسبه میلگرد مورد نیاز ساختمان از آنجایی که می‌تواند یک گزینه کمک کننده جهت برآورد هزینه های ساخت و ساز باشد، از اهمیت بالایی برای مهندسین و سایر افراد در حال فعالیت در این حوزه برخوردار است.
از این رو محاسبه میزان میلگرد مورد نیاز ساختمان در هر متر مربع در هر پروژه ساخت و ساز ساختمان باید در دستور کار قرار بگیرد.
همیشه قبل از شروع کردن هر پروژۀ ساختمانی یا عمرانی، می‌بایست مقادیر مصالح ساختمانی مورد نیاز برای آن پروژه به صورت علمی تخمین زده شود و هرچه تخمین‌ها مهندسی‌تر باشد، میزان مصالح مورد نیاز نیز به مقدار واقعی آن نزدیک‌تر خواهد شد.
در رابطه با تعیین مقدار میلگرد در پروژه های ساختمان باید اینگونه گفت که میلگرد مورد نیاز ساختمان برآورده نشود و سفارش مالک بیش از اندازۀ ضروری باشد به طبع آن متحمل هزینۀ بیشتری شده و باید برای بار اضافی خریداری شده نیز فضای مخصوصی در نظر گیرد.
برعکس این اتفاق نیز محتمل است، تصور کنید که مالک میلگردهای کمتری را تهیه کند، نه تنها ممکن است به دلیل نوسانات مداوم و روزانۀ بازار با افزایش قیمت میلگرد مواجه شود بلکه می‌بایست هزینۀ حمل و نقل دوباره را نیز پرداخت کند.
برای محاسبه دقیق میزان میلگرد مورد نیاز ساختمان با اسکلت فلزی می‌توان اذعان داشت که در هر یک‌مترمربع به صورت میانگین عددی معادل: ۴۵ تا ۶۵ کیلوگرم میلگرد مصرف خواهد شد. در صورتی‌که قاب خمشی نیز در اسکلت فلزی ساختمان به کار رفته باشد عدد بیان شده به ۶۵ الی ۹۰ کیلوگرم در هر مترمربع نیز خواهد رسید
عوامل موثر در افزایش یا کاهش میزان میلگرد مورد نیاز ساختمان عبارت است از:
فراموش نکنید که هرچه میزان وزن ساختمان شما کمتر باشد، نیاز به فونداسیون سبک‌تری دارید پس می‌توان به‌صورت کلی بیان کرد که برای ساختمان‌های داخل شهر به صورت میانگین عددی معادل ۹ کیلوگرم میلگرد در ازای هر یک‌مترمربع زیربنا مورد احتیاج خواهد بود.
یکی از مهمترین پارامترهای اساسی در متره و برآورد برای میزان میلگرد مورد نیاز در فونداسیون ساختمان با اسکلت فلزی، عمق پی آن می‌باشد.
با توجه به اینکه محاسبۀ مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت بتنی، که به عنوان یکی از اصلیترین اقدامات اساسی جهت محاسبۀ هزینه‌ها مطرح می‌باشد، می‌بایست قبل از شروع عملیات عمرانی انجام شود.
توجه داشته باشید که در رابطه با روش محاسبه میلگرد مورد نیاز ساختمان در زمان گذشته و حال تفاوت هاییی وجود دارد.
در گذشته محاسبۀ مقدار میلگرد مورد نیاز ساختمان را با عنایت به تعداد طبقه‌های یک سازه و به صورت کاملا تجربی تخمین می‌زدند اما امروزه با روش بهره‌گیری از تکنیک علم متره و برآورد، تعداد میلگردهای مورد نیاز تا حد بسیار زیادی دقیق و اصولی به دست می‌آید.
متره و برآورد، به مالکان و سازندگان محترم ساختمانی کمک خواهد کرد تا مقدار مورد نیاز مصالح ساختمانی را به صورت شفاف به دست آورده تا هزینه‌های پروژه خود را تا حد زیادی بهینه‌سازی کنید.
یکی از ویژگی های منفی در رابطه با بتن یک سازه این است که نمی تواند در برابر نیروهای کششی از خود مقاومت بالایی نشان دهد از این رو برای مسلح کردن آن از میلگردهای معمولی یا میلگردهای حرارتی استفاده می‌کنند
جهت آرماتور بندی یا همان مسلح کردن بتن باید مقدار میلگرد های مورد نیاز محاسبه شوند.. در این حالت جهت محاسبۀ مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت دارد باید تمامی عوامل زیر را مورد بررسی قرا دهیم:
برای محاسبۀ مقدار میلگرد مصرفی در ستون سازۀ بتنی در ابتدا می‌بایست شکل ستون‌ها و ابعاد آنها را به صورت دقیق بدانید. اما به صورت کلی مقدار میلگرد مصرفی مورد نیاز در ستون حدود ۱۲ تا ۱۸ کیلو گرم به ازای هر یک‌مترمربع در نظر گرفته می‌شود. در واقع یک ساختمان ۱ طبقه با زیربنایی معادل ۲۰۰ متر مربع که در هر متر مربع ۳۵ کیلوگرم میلگرد نیاز دارد در مجموع باید ۷ تن میلگرد خریداری شود.
سایز میلگردهای مورد نیاز برای ساختمان یک طبقه حداکثر ۱۶ یا ۱۸ می‌باشد و برای خاموت‌ها می‌توان از میلگردهای نمرۀ ۸ و برای میلگردهای حرارتی نیز از نمرۀ ۱۰ استفاده کرد.
لازم به ذکر است که اعداد فوق صرفا به صورت تخمین حدودی بوده و برای به دست آوردن عدد دقیق باید نقشه‌های مصوب اجرایی هر ساختمان توسط مهندسین ذیصلاح ارزیابی و محاسبه شود. خم کردن یا برش دادن میلگردها تاثیر بسیار زیادی در محاسبۀ مقدار میلگرد مصرفی در ساختمان دارد.
برای متره و برآورد مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت بتنی لازم است بدانید که در هر یک‌مترمربع از ستون سازۀ یک طبقه حداقل به تعداد هشت میلگرد احتیاج است. به صورتی که در هر قسمت (به صورت مربعی) سه عدد میلگرد را باید قرار داد همچنین ابعاد ستون را نیز باید حداقل به ضخامت ۳۰ سانتی‌متر در نظر گرفت.
با همین اطلاعات کلی و حدودی می توان برآورد کردن تعداد میلگردهای ساختمان دو یا چند طبقه را نیز محاسبه کرد که در ادامۀ این مطالب به آن خواهیم پرداخت، با ما تا انتها همراه باشید:
| مشخصه | ساختمان دو طبقه | ساختمان سه طبقه |
| مصرف میلگرد در هر ستون | ۱۲ الی ۱۸ کیلوگرم | ۲۴ الی ۳۶ کیلوگرم |
| مصرف میلگرد در سقف دال دو طرفه | ۶۰ الی ۸۵ کیلوگرم | ۱۲۰ الی ۱۷۰ کیلوگرم |
| مصرف میلگرد در سقف تیرچه بلوک | ۵ الی ۷ کیلوگرم به ازای هر متر مربع | ۱۰ الی ۱۴ کیلوگرم به ازای هر متر مربع |
| مصرف میلگرد در سقف کامپوزیت | ۸ الی ۱۲ کیلوگرم به ازای هر متر مربع | ۱۶ الی ۲۴ کیلوگرم به ازای هر متر مربع |
| مصرف میلگرد در سقف دال بتنی توپر | ۱۰ الی ۱۶ کیلوگرم به ازای هر متر مربع | ۲۰ الی ۳۲ کیلوگرم به ازای هر متر مربع |
| مصرف میلگرد در هر تیرچه شش متری | ۳۰ الی ۴۰ کیلوگرم | ۶۰ الی ۸۰ کیلوگرم |
| نوع میلگرد | ۱۰ الی ۱۴ | ۱۴ الی ۲۰ |
| محاسبه میلگرد | مشابه ساختمان یک طبقه، فقط دو برابر | مشابه ساختمان یک طبقه، با سایز بیشتر |
| میلگرد مورد استفاده در ستون | ۱۲ الی ۱۶ | ۱۶ |
همیشه مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت بتنی و در هر ستون از طبقات ساختمان از جمله سوالات پرتکرار بسیاری از مهندسین، مالکان، پیمانکاران و غیره می‌باشد. برای پاسخ به این سوال می‌توان عنوان کرد که اگر سازۀ ساختمان مد نظر دارای اسکلت بتنی باشد، به ازای هر ستون عددی بین ۱۲ الی ۱۸ کیلوگرم آرماتور مورد نیاز خواهد بود.
توجه داشته باشید که این عدد در ساختمان‌هایی که دارای سقف دال دو طرفه هستند، بین ۶۰ الی ۸۵ کیلوگرم آرماتور محاسبه می‌شود. همچنین میزان میلگرد مورد نیاز در سقف تیرچه بلوک نیز عددی معادل ۵ الی ۷ کیلو گرم به ازای هر یک‌متر مربع می‌باشد.
لازم به ذکر است که به ازای هر یک‌مترمربع از سقفی با جنس کامپوزیت، این مقدار تغییر کرده و عددی معادل ۸ الی ۱۲ کیلوگرم خواهد بود. در نظر داشته باشید که اگر سقف‌های سازه به صورت دال بتنی توپر بود، مقداری معادل ۱۰ الی ۱۶ کیلوگرم در ازای هر یک‌مترمربع در نظر بگیرید. وزن آرماتورهای به‌کار گرفته شده در یک تیرچۀ شش متری نیز ۳۰ الی۴۰ کیلوگرم است پس مشخصا به صورت تقریبی ۵ الی ۷ کیلوگرم به ازای هر متر تیرچه میلگرد لازم است.
محاسبۀ مقدار میلگرد مصرفی در ساختمان دو طبقه همچون سازۀ یک طبقه بوده و تنها یک تفاوت دارد که مشخصا همه چیز دو برابر می‌شود.
محاسبۀ مقدار میلگرد مصرفی در ساختمان سه طبقه و یا بیشتر متفاوت بوده و بهتر است در ساخت این سازه‌ها از میلگردهای با نمره ۱۴، ۱۶ و ۲۰ استفاده گردد. در این ساختمان‌ها به دلیل آن‌که تعداد طبقات ساختمان بیشتر شده است پس باید وزن بیشتری را نیز تحمل کند. در این حالت محاسبه مقدار میلگرد به‌مانند ساختمان‌های یک یا دو طبقه بوده ولی سایز آنها بیشتر می‌شود. در حقیقت در هر ستون می‌بایست از میلگرد نمرۀ ۱۶ استفاده گردد.
در انتها به شما توصیه می کنیم که برای محاسبه دقیق تر میزان میلگرد مورد استفاده برای هر طبقه، ابتدا اطلاعات موجود در جدول وزن میلگرد را بصورت دقیق بررسی نمایید تا بتوانید با توجه به وزن میلگرد های مورد استفاده راحت تر به تعداد دقیق آنها دست پیدا کنید.
برای تخمین یا متره و برآورد مقدار میلگرد مصرفی در فونداسیون اسکلت بتنی می‌بایست بدانید که این سازه چه مقدار بار و وزن ساختمان را به خاک منتقل می‌کند چرا که یک فونداسیون اصولی از بتن مسلح با استفاده از میلگردهای معمولی و یا میلگردهای حرارتی ساخته می‌شود. در سازه‌های بتنی برای مسلح کردن بتن از میلگردهای آجدار به جهت افزایش درگیری میلگرد با بتن، استفاده خواهد شد.
همانطور که می‌دانید انواع میلگردهای مورد نیاز در بتن، به‌صورت‌های عرضی، طولی و یا به جهت افزایش مقاومت (تقویتی) استفاده می‌شود. بدیهی‌است که میلگردهای طولی در طول راستای محور پی (فونداسیون سازۀ بتنی) اجرا شده و سپس در ردیف بالا و پایین قرار می‌گیرند.
نکتۀ ضروری و بسیار مهم در محاسبۀ مقدار میلگرد مصرفی در فونداسیون اسکلت بتنی است که باید مقدار کاور میلگرد و همچنین خم میلگرد را همیشه در نظر گرفت. در واقع کاور میلگرد عبارت است از: مقدار فاصله‌ای که میلگردها برای جلوگیری از هرگونه خوردگی و یا جای‌گذاری بهتر و راحت‌تر که در قسمت خارج بتن نیاز دارد.
همچنین خم میلگرد نیز به مقدار خمشی که در ۲سر انتهایی میلگردهای عرضی و طولی و انجام می‌شود و به جهت محکم کردن میلگرد در سازه می‌باشد گفته می‌شود. در مبحث نهم از سری کتب مقررات ملی ساختمان نیز نحوۀ محاسبه این خم ذکر شده است و لازم به ذکر است که دستگاه‌های خم میلگرد نیز وجود دارند که ابزاری کمکی برای اهالی این فن به شمار می‌روند.
فراموش نکنید که احتمال شکستگی میلگرد در حین عملیات خم وجود داشته و باید درصدی را برای پرتی میلگرد و چنین اتفاقاتی در نظر گرفت.
برای محاسبۀ عمق پی(فونداسیون) کافی است تا تعداد طبقات را در در عدد ده ضرب کنید و سپس عدد حاصله را با عدد بیست جمع کنید: ۲۰+(۱۰×۳) = 50 سانتی‌متر.
جمع بندی محاسبات به صورت سر انگشتی:
همانطور که می‌دانید وزن میلگردهای مورد نیاز در یک سازۀ ساختمان به تعداد طبقات و جنس سازه بستگی دارد. میزان میلگرد مورد استفاده در سازه‌های فلزی و بتنی نیز متفاوت است اما به صورت کلی در محاسبۀ وزن میلگرد ساختمان باید از مقدار میلگرد مصرفی در هر مترمربع باخبر بود که همان‌گونه که عنوان گردید در حدود ۴۰ الی ۵۵ کیلوگرم تخمین زده می‌شود.
بنابراین برای به‌دست آوردن وزن میلگردهای یک ساختمان می‌بایست از فرمول زیر پیروی کرد:
وزن میلگرد مورد نیاز در (هر یک‌مترمربع) × کل مساحت سازه
اما اگر لازم باشد تا وزن دقیق‌تری از میلگردها را برای هر سازه به صورت جداگانه به دست آورد در ابتدا می‌بایست مقدار میلگرد مصرفی در ساختمان را به صورت کامل به دست آورد.
فرمول‌های محاسبه طول میلگرد عرضی و طول میلگرد طولی عبارت است از:
طول میلگرد طولی = (۲×طول کاور) – (۲×طول خم) + طول مقطع المان بتنی
طول میلگرد عرضی = (۲×طول کاور) – (۲×طول خم) + عرض مقطع المان بتنی
وزن کل میلگرد مورد نیاز در یک ساختمان نیز با استفاده از فرمول زیر قابل محاسبه است:
Wt = (W1 + W2) ×A + W3
در این فرمول مقادیر آمده شده به شرح زیر می‌باشد:
وزن میلگرد در سقف =W1
وزن میلگرد در اسکلت = W2
وزن میلگرد در فونداسیون = W3
وزن کل میلگرد ساختمان = Wt
کل مساحت سازه = A
فراموش نکنید برای محاسبۀ وزن میلگرد ساختمان در ساختمان‌های دو طبقه و یا بیشتر می‌توان از فرمول فوق استفاده کرد.
در این مقاله تلاش شد تا شما را با محاسبۀ میزان میلگرد مورد نیاز ساختمان ( اسکلت بتنی و فلزی) آشنا کنیم. در همین راستا مباحثی چون: مقدار میلگرد مصرفی در فونداسیون اسکلت بتنی، محاسبۀ وزن میلگرد ساختمان و ابزار محاسبۀ وزن میلگرد نیز عنوان گردید.
اما همانطور که گفته شد برای سهولت در تهیۀ یکبارۀ میلگردهای مصرفی یک ساختمان باید با استفاده از روش‌های تجربی و یا تکنیک علمی و مهندسی متره و برآورد تعداد دقیق میلگردها را به دست آورده و سپس اقدام به خرید نمایید. بدیهی است که این عملیات مهندسی می‌بایست قبل از شروع فعالیت عمرانی، توسط مهندسین ذیصلاح محاسبه شود.
بی شک، کاربرد گسترده صفحات فولادی در صنایع مختلف در سال‌های اخیر نشان دهنده توانایی یک کشور در عرصه فناوری و تولیدات است. کشور ایران نیز مانند اغلب کشورهای ...
ورق فولاد ضد زنگ، یکی از پرکاربردترین مواد در صنایع مختلف است؛ این ماده به دلیل مقاومت بالای خود در برابر خوردگی و زنگ زدگی، در صنایعی که در ...
میلگرد از اساسی‌‌ترین مصنوعات خام صنعتی به شمار می‌رود. در بسیاری از صنایع سازه، قطعه‌سازی و ماشین‌سازی میلگرد اصلیترین خوراک خام به شمار می‌رود.میلگرد در صنایع ساخت و ...
میلگرد ساده یا میلگرد بدون آج از مهمترین محصولات فولادی است که در بازار آهن آلات عرضه می‌شود؛ این نوع از میلگردها دارای هیچگونه آج و یا برآمدگی بر ...