گرید ورق فولادی چیست؟

گرید ورق‌ فولادی و آهنی، مثل کدهای شناسایی روی لباس‌ها، به ما می‌گویند که یک ورق چگونه تولید شده است و چه ویژگی‌هایی دارد. این گریدها بر اساس استانداردهای مشخصی ارائه می‌شوند که در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ورق‌های فولادی با گریدهای مختلف، ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند. برای انتخاب گرید مناسب ورق فولادی برای یک پروژه خاص، باید نیازهای آن پروژه و مشخصات فنی مورد نظر را در نظر گرفت. گرید ورق یک مشخصه مهم در صنعت فولاد است که کیفیت و کارآیی ورق‌ها را تضمین می‌کند.

انواع گرید ورق فولادی

ورق‌های فولادی در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام از آنها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. این ویژگی‌ها و کاربردها توسط سازمان‌های استاندارد و صنعت فولاد تعیین می‌شوند.

این سازمان‌ها با تدوین استانداردها و مشخصات فنی برای ورق‌های فولادی، به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کمک می‌کنند تا ورق مناسب برای کاربرد مورد نظر خود را انتخاب کنند.

گرید ورق ها بر اساس استاندارد ASTM:

انجمن آزمون و مواد آمریکا (ASTM) یک استاندارد بین المللی برای ورق های آهنی ایجاد کرده است. این استاندارد، ورق های آهنی را بر اساس ترکیب شیمیایی، خواص مکانیکی و کاربردهایشان به دسته های مختلفی تقسیم می کند.

نمونه‌هایی از گریدهای ورق‌های فولادی بر اساس استاندارد ASTM:

• ASTM A36: ورق‌های A36 برای ساختمان‌سازی و استفاده‌های عمومی مناسب هستند. این گرید دارای استحکام در برابر کشش مناسبی است و برای ساخت سازه‌های ساختمانی، ماشین‌آلات و سایر محصولات فولادی استفاده می‌شود.
• ASTM A572: ورق‌های A572 دارای استحکام بالا هستند و برای کاربردهای ساختمانی و بنایی مناسب هستند. این گرید برای ساخت سازه‌های بلندمرتبه، پل‌ها و سایر سازه‌های بزرگ استفاده می‌شود.
• ASTM A516: ورق‌های A516 برای کتل‌ها و مخازن تحت فشار مناسب هستند. این گرید دارای مقاومت در برابر فشار و حرارت بالایی است و برای ساخت مخازن ذخیره‌سازی مواد شیمیایی و نفتی استفاده می‌شود.
• ASTM A387: ورق‌های A387 نیز برای کتل‌ها و مخازن تحت فشار با مقاومت در برابر حرارت بالا مناسب هستند. این گرید برای ساخت مخازن ذخیره‌سازی مواد شیمیایی و نفتی در دماهای بالا استفاده می‌شود.
• ASTM A588: ورق‌های A588 برای کاربردهای خارج از اتاق مناسب هستند. این گرید دارای مقاومت در برابر عوامل محیطی نظیر آب و هوا و حرارت است و برای ساخت سازه‌های فلزی در محیط‌های باز استفاده می‌شود.
• ASTM A653: ورق‌های A653 مرتبط با ورق‌های گالوانیزه هستند. این ورق‌ها برای کاربردهای مرتبط با مقاومت در برابر زنگ زدگی مناسب هستند و برای ساخت سازه‌های فلزی در محیط‌های مرطوب استفاده می‌شوند.
• ASTM A240: این استاندارد برای ورق‌های فولادی استیل ضدزنگ (استیل ضدزنگ) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ورق‌ها برای کاربردهای خاصی نظیر در صنایع غذایی و شیمیایی مناسب هستند.
• ASTM A515: ورق‌های A515 برای کتل‌ها و مخازن تحت فشار با استحکام در برابر فشار و حرارت بالا مناسب هستند. این گرید برای ساخت مخازن ذخیره‌سازی مواد شیمیایی و نفتی در دماهای بالا استفاده می‌شود.
• ASTM A709: این گرید برای استفاده در پروژه‌های ساختمانی و جسور مناسب است. این گرید دارای استحکام در برابر کشش بالا و مقاومت در برابر تأثیرات زلزله است.
• ASTM A1011: ورق‌های A1011 به عنوان ورق‌های گرمایی مناسب برای مصرف عمومی و انواع مختلفی از کاربردها به کار می‌روند.

گرید ورق آهنی بر اساس استاندارد ST:

استاندارد ST (Sazeh Tarh) یکی از استانداردهای ملی ایران برای محصولات فولادی است. این استاندارد در تولید و مشخصات ورق‌های آهنی در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. تعداد گریدهای مختلف ورق‌های آهنی با استاندارد ST وجود دارد، و هر گرید ممکن است ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی داشته باشد.

ورق‌های فولادی بر اساس استحکام کششی نهایی خود طبقه‌بندی می‌شوند. عددی که بعد از حروف ST می‌آید، استحکام کششی نهایی فولاد بر حسب کیلوگرم بر میلی‌متر مربع را نشان می‌دهد. هر چه این عدد بیشتر باشد، استحکام کششی فولاد نیز بیشتر است.

در ایران، ورق‌های فولادی بر اساس استاندارد ST در دو نوع صنعتی و معمولی تولید می‌شوند. ورق‌های صنعتی دارای کیفیت بالاتری نسبت به ورق‌های معمولی هستند و برای کاربردهای حساس‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

برخی از گریدهای ورق فولادی بر اساس استاندارد ST عبارتند از:

• ST37: ورق فولادی با استحکام کششی نهایی ۳۷ کیلوگرم بر میلی‌متر مربع. این ورق از فولادهای کم کربن است و دارای کاربردهای گسترده‌ای در صنعت ساختمان، ماشین‌سازی و سایر صنایع است.
• ST44: ورق فولادی با استحکام کششی نهایی ۴۴ کیلوگرم بر میلی‌متر مربع. این ورق از فولادهای متوسط کربن است و دارای مقاومت بالاتری نسبت به ورق ST37 است.
• ST52: ورق فولادی با استحکام کششی نهایی ۵۲ کیلوگرم بر میلی‌متر مربع. این ورق از فولادهای پرکربن است و دارای مقاومت بسیار بالایی است.

گرید ورق بر اساس استاندارد EN:

ستاندارد EN (استاندارد اروپایی) برای ورق‌های فولادی، انواع مختلفی از گریدها را تعریف می‌کند. این گریدها بر اساس ویژگی‌های ورق‌های فولادی مانند استحکام کششی، مقاومت در برابر فشار و حرارت، و کاربردهای آنها دسته‌بندی می‌شوند.

نمونه‌هایی از گریدهای ورق‌های فولادی بر اساس استاندارد EN:

• EN 10025: این گرید برای ورق‌های فولادی با استحکام کششی معمولی مناسب است و در ساختمان‌سازی و ساخت و ساز کاربرد دارد.
• EN 10028: این گرید برای ورق‌های فولادی با مقاومت در برابر فشار و حرارت بالا مناسب است و در ساخت کتل‌ها و مخازن تحت فشار کاربرد دارد.
• EN 10111: این گرید برای ورق‌های فولادی با کاربردهای عمومی در صنایع تولید و ساخت مناسب است.
• EN 10149: این گرید برای ورق‌های فولادی با استحکام کششی بالا مناسب است و در صنایع خودروسازی و ماشین‌آلات کاربرد دارد.
• EN 10210 و EN 10219: این گریدها برای ورق‌های فولادی با کاربردهای خاص در ساخت سازه‌ها و پل‌ها مناسب هستند.
• EN 10113: این گرید برای ورق‌های فولادی با استحکام کششی بالا مناسب است و در ساخت و ساز و ساختمان‌سازی کاربرد دارد.

انتخاب گرید ورق فولادی بر چه اساسی است؟

وقتی می‌خواهید از ورق فولادی استفاده کنید، باید گرید مناسب را انتخاب کنید. گرید ورق فولادی به ترکیب آلیاژ آن اشاره دارد و بر خواص و عملکرد ورق تأثیر می‌گذارد. انتخاب گرید مناسب برای کاربرد شما مهم است تا از استحکام، مقاومت در برابر خوردگی و سایر ویژگی‌های مورد نیاز شما برخوردار باشد.

عواملی که باید در انتخاب گرید ورق فولادی در نظر بگیرید عبارتند از:

• استفاده مقصدی: ورق فولادی برای کاربردهای مختلفی استفاده می‌شود، از جمله ساختمان‌سازی، ساخت قطعات ماشین، تجهیزات صنعتی، نیروگاه‌ها، مخازن تحت فشار و غیره. گرید ورق فولادی باید برای کاربرد خاص شما مناسب باشد.
• مشخصات مکانیکی: ورق فولادی باید دارای مشخصات مکانیکی مناسب برای کاربرد شما باشد. این ویژگی‌ها شامل استحکام در برابر کشش، مقاومت در برابر فشار، مقاومت در برابر ضربه، مقاومت در برابر سایش و قابلیت انعطاف‌پذیری می‌شوند.
• ضخامت و ابعاد: ضخامت و ابعاد ورق فولادی باید متناسب با نیازهای پروژه شما باشد.
• مقاومت در برابر عوامل محیطی: اگر ورق فولادی در معرض عوامل محیطی مانند آب، هوا، حرارت یا مواد شیمیایی قرار می‌گیرد، باید گرید ورق فولادی را انتخاب کنید که مقاومت کافی در برابر این عوامل را داشته باشد.
• قیمت و مقرون‌به‌صرفه‌بودن: هزینه ورق فولادی نیز باید در نظر گرفته شود.
• استانداردها و مقررات: ورق فولادی باید با استانداردها و مقررات مرتبط با پروژه شما مطابقت داشته باشد.
• منبع تولید: تولیدکننده و کشور تولید ورق فولادی نیز می‌تواند بر انتخاب تأثیر بگذارد. برخی تولیدکنندگان ورق فولادی شهرت بهتری دارند.
• برای انتخاب گرید مناسب ورق فولادی، باید این عوامل را با دقت در نظر بگیرید. همچنین، مهم است که با مهندسان و متخصصان مرتبط مشورت کنید تا بهترین انتخاب را برای پروژه خود داشته باشید.

به عنوان مثال، اگر می‌خواهید از ورق فولادی استحکام بالا برای ساخت یک ساختمان استفاده کنید، باید گریدی را انتخاب کنید که دارای استحکام و مقاومت در برابر خوردگی کافی باشد. اگر ورق فولادی در معرض آب و هوا قرار می‌گیرد، باید گریدی را انتخاب کنید که مقاومت در برابر خوردگی در برابر آب و هوا را داشته باشد. اگر ورق فولادی در معرض مواد شیمیایی قرار می‌گیرد، باید گریدی را انتخاب کنید که مقاومت در برابر خوردگی در برابر مواد شیمیایی را داشته باشد.

با در نظر گرفتن این عوامل، می‌توانید گرید مناسب ورق فولادی را برای پروژه خود انتخاب کنید و اطمینان حاصل کنید که ورق فولادی برای نیازهای شما مناسب است.